Ian Graham wspomina swój czas w Liverpoolu

Ian Graham może być kimś, o kim wielu kibiców Liverpoolu nie ma pojęcia, ale jest postacią godną uznania.

Walijczyk jest analitykiem danych, który w latach 2012–2023 pracował jako dyrektor ds. badań w Liverpoolu, pomagając uzupełnić gablotę z trofeami na Anfield podczas kadencji Jürgena Kloppa, zanim z żalem opuścił klub.

- Stale byliśmy jedną z najlepszych drużyn, jakie kiedykolwiek widziała Premier League - powiedział o drużynie, która zdobyła tytuł w sezonie 2019-2020, wygrywając Ligę Mistrzów sezon wcześniej.

- Myślę, że Chelsea José Mourinho była na podobym poziomie w połowie lat 2000. Natomiast The Reds byli zdecydowanie jedną z najlepszych drużyn, jakie widziała Premier League.

- Jako kibic czuję obrzydzenie, że zbiegło się to z najlepszą drużyną klubową wszech czasów. Nie ma co do tego wątpliwości. Manchester City nie ma nawet Lionela Messiego, a i tak jest najlepszym klubem wszech czasów. To niedoceniany zespół.

Wydaje się to odważnym stwierdzeniem. Barcelona Pepa Guardioli, w której grali Messi, Xavi, Andrés Iniesta i która zdobyła trzy tytuły La Liga oraz dwukrotnie Ligę Mistrzów w latach 2008–2011, mogłaby twierdzić inaczej.

Z drugiej strony Graham nigdy nie bał się ryzykować.

Kiedy 12 lat temu został zrekrutowany, Walijczyk, który ma doktorat z fizyki na Uniwersytecie Cambridge, został sprowadzony, aby dać klubowi przewagę na rynku transferowym poprzez wykorzystanie i rozwijanie analizy danych.

Dramaty i trudności, których początkowo doświadczył, zostały opisane w jego nowej książce pod tytułem "How to Win the Premier League", wraz z późniejszymi wzlotami. Zagłębia się również w postępy, jakie zostały poczynione: w szczególności w to, jak mecze są teraz dokładnie analizowane.

Brendan Rodgers, menedżer Liverpoolu w latach 2012-2015, spotyka się z ostrą krytyką za ślepe dążenie do pewnych celów transferowych i bycie „fundamentalistą”, który chciał grać w określony sposób, niezależnie od dostępnych mu zasobów.

Przypomina to, jak szczęście odgrywa swoją rolę w każdym sukcesie, a Graham przytacza brak porozumienia z Tomem Ince z Blackpool, która doprowadziła do podpisania kontraktu z Philippe Coutinho. Przypomina również, jak kontuzja więzadła krzyżowego przedniego, której doznał Emerson Palmieri w 2017 r., doprowadziła do zwrócenia się klubu w stronę Andrew Robertsona.

Graham dalej ujawnia, że ​​błagał klub, aby nie podpisywał kontraktu z Christianem Benteke - pierwotnie chciał Diego Costy z Atletico Madryt, a następnie zasugerował rozmowę z Evertonem na temat Romelu Lukaku - gdy Rodgers naciskał na przybycie belgijskiego napastnika w 2015 r.

Fenway Sports Group zgodziło się na wydanie 32,5 mln funtów na Benteke, a także dało zielone światło na transfer Roberto Firmino z TSG 1899 Hoffenheim za 29 mln funtów - Brazylijczyk wypadł dobrze w podczas jego analizy i zagrał 256 razy dla Liverpoolu, rozegrał o 227 meczów więcej niż Benteke.

Napięcia między menedżerami a ich zespołami rekrutacyjnymi nie są jednak niczym niezwykłym. Podczas gdy Klopp okazał się bardziej elastyczny w stosunku do odziedziczonych zawodników i przyjął rady dotyczące transferów - zwłaszcza Mohameda Salaha w 2017 r. - pod koniec swojego panowania sprawował większą kontrolę nad rekrutacją.

Darwin Núñez był kimś, na kogo Klopp naciskał, podczas gdy inni, w tym Graham, preferowali Christophera Nkunku (wówczas RB Lipsk, a teraz Chelsea).

- Czy Luis Díaz i Núñez zostali zasugerowani przez Jürgena? Tak. - powiedział Graham, który opuścił Anfield, aby poszukać nowego wyzwania i teraz prowadzi własną firmę konsultingową ds. analityki, Ludonautics, która udziela czołowym klubom porad dotyczących rekrutacji i sposobu korzystania z danych.

- Wróćmy do 2016 roku. Czy Sadio Mané i Joël Matip zostali zasugerowani przez Jürgena? Tak. To niekoniecznie jest problem. Díaz był na radarze większości ludzi. Núñez był bardziej na radarze Jürgena, ale to nie była sytuacja jak z Benteke, gdzie chodziło o to, aby pójść i podpisać kontrakt z tym piłkarzem, mimo że zupełnie nie pasuje do Liverpoolu.

- W naszej analizie danych Núñez był jednym z najlepszych młodych napastników na świecie, oczywiście niżej od [Erlinga] Haalanda, ale Haaland był niedostępny z różnych powodów.

- Moje obawy dotyczące niego były takie: czy jest to piłkarz, dla którego jesteś gotów trochę zmienić swój styl? Ponieważ od wielu lat nie graliśmy ze środkowym napastnikiem w stylu nr 9. Musisz trochę zmienić swój styl, jeśli chcesz włączyć Núñeza do drużyny.

- To mnie martwiło, ale nie było tak, że były kłótnie z Núñezem w tym samym stylu, co kiedyś.

Graham przyznaje, że odejście szanowanego Michaela Edwardsa ze stanowiska dyrektora sportowego pod koniec sezonu 2021-2022 oznaczało, że proces podejmowania decyzji nie był już tak solidny, jak kiedyś. Núñez przybył właśnie tamtego lata.

Jednym z intrygujących aspektów książki jest to, że przedstawienie Edwardsa kwestionuje część zewnętrznego postrzegania go.

Po raz pierwszy spotkali się w Tottenhamie, gdy Edwards był szefem analizy wideo, a Graham pracował w Decision Technology, które miało wyłączną umowę na interpretację danych dla klubu.

Edwards opisał model jako „bzdurę”, ale z tego zrodziła się silna przyjaźń, a Graham uważa, że ​​decyzja FSG o przywróceniu go na stanowisko dyrektora generalnego ds. piłki nożnej tego lata jest sprytnym posunięciem.

- Michael jest po prostu osobą związaną z piłką nożną - powiedział Graham.

- Dorastał w tym środowisku, rozumie je dogłębnie, odróżnia dobrego gracza od złego i zdecydowanie nie jest osobą od danych ani geekiem.

- Jest inteligentną osobą, od razu wychwycił wszystkie słabości i niewidoczne punkty w danych i zaczął rozwalać analizę, mówiąc: „Tego nie widać”.

- Powodem, dla którego spotkanie poszło dobrze, a relacja zaczęła się na świetnie, było to, że nie próbowałem go oszukiwać.

- W miarę jak dane stawały się bardziej wyrafinowane, zauważył, że chociaż nie mogą one całkowicie odpowiedzieć na pytanie, jak dobry jest zawodnik, było wystarczająco dużo informacji, którym mógł zaufać.

- Jeśli cofniesz się do naszych transferów w Liverpoolu, aż do stycznia 2013 r., kiedy podpisaliśmy kontrakt z [Danielem] Sturridge'em i [Philippe] Coutinho, wszystkie najlepsze transfery miały zgodę na podstawie danych, zgodę na podstawie skautingu i zgodę na podstawie szczegółowej pracy wideo Michaela, dzięki której również analizował zawodników.

- To właśnie te rzeczy działały razem i to było naprawdę przewagą. Nie tylko karykatura, że ​​na szczycie mojego arkusza kalkulacyjnego jest jeden facet i musimy podpisać z nim kontrakt, a nie z nikim innym.

Kiedy Graham zaczynał swoją pracę, jakość danych, którymi dysponował, dawała mu niewiele informacji. Opisowe statystyki, takie jak wskaźniki skuteczności podań, nie dawały mu szczegółowych danych, które można było zbadać.

- Ta transformacja nastąpiła, ponieważ dane stały się lepsze - mówi, odnosząc się do sposobu, w jaki Opta zbierała dane dla pięciu najlepszych lig europejskich oraz Ligi Mistrzów i Pucharu UEFA w sezonie 2006-07.

Na podstawie tych danych opracował model „wartości posiadania”, który oceniał prawdopodobieństwo, że jakakolwiek akcja na boisku doprowadzi do szansy na zdobycie gola i który mógł pomóc zbadać wkład pomocników lub obrońców w akcje ofensywne.

Dzięki proliferacji „danych zdarzeń” - rejestrowania dyskretnych zdarzeń, takich jak podania, ich długość, miejsce ich otrzymania, ataki, a nawet miejsca, z których wykonano strzały (które są zbierane ręcznie) - a następnie „danych śledzenia” - współrzędnych przestrzennych każdego zawodnika na boisku i piłki w każdym momencie (które są rejestrowane przez kamery) - stało się możliwe zastosowanie niektórych koncepcji, które opracował w czasach swoich badań.

Jednak dane o zdarzeniach są ograniczone, ponieważ rejestrują tylko to, co dzieje się z piłką. A dla graczy, którzy nie mają piłki - a w szczególności obrońców, których wartość często najlepiej mierzy się, za pomocą tego, jak grają w defensywie - nie oferowały one wiele wartości.

Tymczasem dane śledzące rejestrują ruch każdego gracza. Dzięki tym informacjom stało się możliwe zrozumienie związku między takimi rzeczami, jak prawdopodobieństwo zdobycia gola w zależności od bliskości obrońcy do atakującego.

Graham zbadał sprawę głębiej. W 2016 r. zasiadał w panelu sędziowskim na konferencji Opta Forum, gdzie początkujący badacze przedstawiali swoje odkrycia. Jednym z tych badaczy był Will Spearman, który przedstawił koncepcję zwaną „kontrolą boiska” - próbę ilościowego określenia, którzy gracze kontrolują określone przestrzenie na boisku.

Graham był pod wrażeniem i zatrudnił Spearmana, który przejął stanowisko dyrektora ds. badań po odejściu Grahama.

- Cała kontrola boiska, a cała wiedza Willa była taka: gracze zazwyczaj się poruszają, nie stoją w miejscu. Więc kontrola boiska mówi, biorąc pod uwagę, że jestem w tej pozycji i poruszam się z tą prędkością, ile boiska kontroluję? - wyjaśnia Graham.

- I to, co pokazuje, to to, że kiedy napastnik wykonuje bieg, nawet zanim ruszy w stronę w linię obrony, może kontrolować mały kawałek przestrzeni za tą linią obrony, ponieważ jest już w ruchu, a obrońcy nie.

- Widzisz więc małe przestrzenie otwierające się, a następnie zamykające, gdy obrońcy dokonują korekt itd. Pomysł był prosty, ale jego model wokół niego był tak elegancki, że byłem po prostu naprawdę, naprawdę pod wrażeniem.

Kolejnym krokiem według Grahama jest włączenie do analizy stucznej inteligencji. Wydarzenia takie jak na przykład rzuty rożne obejmują szereg ruchomych i współzależnych komponentów. Modelowanie tych ruchów jest złożone.

- AI pomaga w tego typu modelach, ponieważ jest to po prostu tak ogromny i skomplikowany zestaw danych - powiedział.

Na początku tego roku Liverpool ogłosił, że wraz z Google nawiązał współpracę o nazwie TacticAI, aby przyjrzeć się temu dokładnie. Graham uważa, że ​​istnieją inne obszary gry, które są dojrzałe do zbadania, w szczególności praca zespołowa i taktyka.

- Taktyka jest naprawdę niedostatecznie zbadana - mówi.

- Powiedzmy, że mam drużynę przeciętnych graczy, czy lepiej grać w ustawieniu 4-4-2, 4-2-3-1 czy 3-5-2, czy też zależy to od tego, jak gra przeciwnik? To jest niedostatecznie zbadane.

- Myślę, że inną rzeczą dotyczącą taktyki jest to, że używam 3-5-2 kontra 4-4-2 jako prostego przykładu, ale taktyka nie polega tak naprawdę na tym, czy grać w ustawieniu 4-4-2, ponieważ istnieje pięć różnych odmian 4-4-2, które wyglądają bardzo, bardzo różnie.

W książce nie ma próby umniejszania znaczenia przybycia Kloppa do Merseyside w 2015 roku i tego, jak to wszystko połączyło.

Zdobycie tytułu w 2020 roku było ogromnym osiągnięciem, ale Liverpool zawsze będzie wymagał, aby wygrywać więcej, a nowy trener Arne Slot został powierzony do nadzorowania tego procesu.

Były trener Feyenoordu został wybrany na następcę Kloppa, ponieważ uważano, że mają podobne cechy.

- Fajne w nim jest to, że wziął tradycyjnie duży klub, który nie odniósł sukcesu i przywrócił sukces. Wziął grupę zawodników, którzy być może nie byli najlepsi w lidze i wydobył z nich to, co najlepsze, i gra atrakcyjny futbol - powiedział Graham

- Spełnia więc wszystkie wymagania, a kiedy byłem w Liverpoolu i przyglądałem się Kloppowi, widziałem wiele podobieństw między nimi.

Uważa, że ​​skład Slota może być ponownie w „rozmowie” o tytuł, ale oczywiście pozostaje jeden problem.

- Jestem fanem Liverpoolu i mam przyjemność narzekać, gdy sprawy nie idą dobrze. - dodał z uśmiechem.

- Bardzo dobrze znałem skład na początku 2023 roku i patrząc na transfery zeszłego lata, były to naprawdę dobre transfery z mojego punktu widzenia.

- Skład jest jednym z najlepszych w lidze. Manchester City nadal jest zdecydowanym faworytem. Kiedy masz drużynę, którą trenuje najlepszy menedżer na świecie i która może ściągnąć talenty, skąd chce, i ze swoich klubów partnerskich, bardzo trudno jest z nią konkurować.

- Powiedziałbym, że Liverpool jest na szczycie z podobnym składem do Arsenalu, ale jest za Man City ‒ tak jak reszta świata.

Paul Joyce